દરિયાની સપાટીથી લગભગ ૧૪૪૦ મીટરની ઊંચાઈએ આવેલું છે આ માતાજીનું ચમત્કારી મંદિર, જુઓ વીડિયો

મહારાષ્ટ્રના નાસિક જિલ્લામાં, કલવણ તાલુકામાં આવેલું સપ્તશૃંગી માતાનું મંદિર એક પ્રસિદ્ધ શક્તિપીઠ અને આધ્યાત્મિક સ્થળ છે. આ મંદિર સપ્તશૃંગી પર્વત પર સ્થિત છે, જે સહ્યાદ્રિ પર્વતમાળાનો એક ભાગ છે. દરિયાની સપાટીથી લગભગ ૧૪૪૦ મીટરની ઊંચાઈએ આવેલું આ મંદિર ભારતના અગ્રણી તીર્થસ્થાનોમાંનું એક છે. સપ્તશૃંગી દેવીને દેવી દુર્ગાનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે અને તેમની પૂજા અષ્ટભુજા ધારિણી તરીકે થાય છે, જે શક્તિ, સાહસ અને આશીર્વાદનું પ્રતીક છે.

વીડિયોમાં કરો માતાજીના દર્શન, જુઓ વીડિયો

મંદિરનું ઐતિહાસિક અને પૌરાણિક મહત્વ

સપ્તશૃંગી માતાનું મંદિર એક સ્વયંભૂ શક્તિપીઠ તરીકે ઓળખાય છે, એટલે કે દેવીની મૂર્તિ અહીં પ્રકૃતિ દ્વારા જ સ્વયં રચાઈ હોવાનું મનાય છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, આ સ્થળને "અર્ધ શક્તિપીઠ" ગણવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે જ્યારે હનુમાનજી રામાયણ કાળમાં લક્ષ્મણ માટે સંજીવની બૂટી લેવા દ્રોણગિરિ પર્વત લઈને આવી રહ્યા હતા, ત્યારે તે પર્વતનો એક ભાગ આ સ્થળે પડ્યો હતો. આ ઘટનાએ આ જગ્યાને પવિત્ર બનાવી દીધી. ઉપરાંત, ભગવાન બ્રહ્માના કમંડળુમાંથી સપ્તશૃંગી દેવીની ઉત્પત્તિ થઈ હોવાનું પણ કહેવાય છે.

ઐતિહાસિક રીતે, આ મંદિરનો ઉલ્લેખ વિવિધ ગ્રંથોમાં મળે છે, અને મરાઠા સામ્રાજ્યના સ્થાપક છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ પણ આ મંદિરના દર્શન માટે આવ્યા હોવાનું જણાવાય છે. તેમણે અહીં દેવીની આરાધના કરી અને આશીર્વાદ મેળવ્યા હતા.

મંદિરનું સ્થાપત્ય અને સ્વરૂપ

સપ્તશૃંગી માતાની મૂર્તિ લગભગ આઠ ફૂટ ઊંચી છે અને તેમની ૧૮ ભુજાઓ છે, જે શક્તિના વિવિધ સ્વરૂપોને દર્શાવે છે. મૂર્તિ પર સિંદૂર અને ફૂલોથી શણગાર કરવામાં આવે છે, જે તેને દિવ્ય અને આકર્ષક બનાવે છે. મંદિર સુધી પહોંચવા માટે ભક્તોને લગભગ ૪૭૨ પગથિયાં ચઢવા પડે છે, જે એક પ્રકારની તપસ્યા સમાન છે. જોકે, આજે રસ્તાઓની સુવિધાને કારણે વાહનો દ્વારા પણ મંદિરની નજીક સુધી પહોંચી શકાય છે.

મંદિરની આસપાસનું કુદરતી સૌંદર્ય પણ અદભૂત છે. પર્વતની ટોચ પરથી દેખાતું નજારો ભક્તોને શાંતિ અને આધ્યાત્મિક અનુભૂતિ આપે છે. ખાસ કરીને ચોમાસા દરમિયાન, જ્યારે આસપાસનો વિસ્તાર લીલોતરીથી ભરાઈ જાય છે, ત્યારે આ સ્થળની સુંદરતા બેવડાઈ જાય છે.

ધાર્મિક મહત્વ અને ઉત્સવો

સપ્તશૃંગી દેવીને મહારાષ્ટ્રના લોકો "આદ્ય શક્તિ" તરીકે પૂજે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં દર્શન કરવાથી ભક્તોની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે અને તેમને દેવીની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. નવરાત્રીનો તહેવાર અહીં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવાય છે. આ દરમિયાન લાખો ભક્તો દેવીના દર્શન માટે દૂરદૂરથી આવે છે. ચૈત્રી નવરાત્રી અને આશ્વિન નવરાત્રી દરમિયાન મંદિર ખાસ શણગારાય છે અને ભક્તોની ભીડ જોવા મળે છે.