Ganesh Chaturthi : જો ઘરે ઘણપતિની સ્થાપના કરવાના હોવ તો આ વાતો ખાસ જાણી લેજો

 

• ગણપતિજીની પૂજા-અર્ચના કઈ રીતે કરવી? (How to worship Ganesha?)
• કેટલા સમય પહેલા ગણપતિજીને ઘરે લાવવા? (How long in advance should Ganesha be brought home?)
• ગણપતિજીની સ્થાપના કરવાનો યોગ્ય સમય કયો? (What is the right time to install Ganesha?)
• કેટલા દિવસ સુધી ગણપતિની પૂજા-અર્ચના કરવી? (For how many days should Ganesha be worshipped?)

ગણેશ ચતુર્થી (Ganesh Chaturthi) એ હિન્દુ ધર્મનો એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે, જે ભગવાન શ્રી ગણેશજીને (Lord Ganesha) સમર્પિત છે. આ તહેવાર ભાદરવા માસની શુક્લ પક્ષની ચતુર્થીએ ઉજવાય છે, જે 2025માં 27 ઓગસ્ટ, બુધવારે આવે છે. ગણેશજીને વિઘ્નહર્તા (Vighnaharta) અને સિદ્ધિવિનાયક (Siddhivinayak) તરીકે પૂજવામાં આવે છે, જેઓ જીવનમાં તમામ અડચણો દૂર કરી શુભ કાર્યોમાં સફળતા આપે છે. ઘણા ભક્તો આ દિવસે ઘરે ગણપતિજીની મૂર્તિ (Idol) બેસાડીને પૂજા-અર્ચના કરે છે. ત્યારે ચાલો આજે આ આર્ટિકલમાં જાણીએ કે વિઘ્નહર્તાની મૂર્તિને ઘરે કઈ રીતે લાવવી, કઈ રીતે બેસાડવા, કેવી રીતે પૂર્જા-અર્ચના કરવી તેમજ કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું.

ગણેશ ચતુર્થીનું મહત્ત્વગણેશ ચતુર્થી ભગવાન ગણેશના જન્મદિવસ તરીકે ઉજવાય છે. પૌરાણિક કથા (Mythological Story) મુજબ, દેવી પાર્વતીએ (Goddess Parvati) ચંદન અને હળદરમાંથી ગણેશજીની રચના કરી હતી અને તેમને પોતાના રક્ષક તરીકે નિયુક્ત કર્યા. ગણેશજી બુદ્ધિ, સમૃદ્ધિ અને શુભતા (Auspiciousness) ના પ્રતીક છે. આ તહેવાર ખાસ કરીને મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત અને દક્ષિણ ભારતમાં ઉત્સાહથી ઉજવાય છે.ઘરે ગણપતિજીની મૂર્તિ બેસાડવી: શું ધ્યાન રાખવું?ઘરે ગણપતિજી બેસાડવું એ શ્રદ્ધા (Faith) અને ભક્તિ (Devotion) નું કાર્ય છે.  જેમાં નીચેની બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે:

1. મૂર્તિની પસંદગી:
   • ગણેશજીની મૂર્તિ શુદ્ધ માટી (Eco-friendly Clay) ની હોવી જોઈએ, જેથી વિસર્જન (Immersion) સરળ થાય અને પર્યાવરણ (Environment) ને નુકસાન ન થાય.
   • મૂર્તિનું કદ ઘરની જગ્યા અને પૂજા સ્થળ મુજબ હોવું જોઈએ.
2. પૂજા સ્થળ:
   • ઘરના પૂજા સ્થળને સ્વચ્છ (Clean) અને પવિત્ર (Sacred) રાખવું.
   • ગણેશજીની મૂર્તિ પૂર્વ (East) અથવા ઉત્તર-પૂર્વ (North-East) દિશામાં સ્થાપિત કરવી.
3. પૂજા વિધિ:
   • ગણેશજીની સ્થાપના શુભ મૂહુર્ત (Auspicious Time) માં કરવી, જે ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે સવારે 11:00 AM થી 1:00 PM રહેશે (2025 માટે).
   • દીવો, ધૂપ, ફૂલ, દુર્વા (Durva Grass), મોદક (Modak) અને લાડુ ચડાવવા.
   • “ઓમ ગં ગણપતયે નમઃ” (Om Gam Ganapataye Namah) મંત્રનો 108 વખત જાપ કરવો.
   • દરરોજ સવારે અને સાંજે આરતી (Aarti) અને પૂજા કરવી.
4. શુદ્ધતા:
   • પૂજા દરમિયાન શરીર અને મનની શુદ્ધતા (Purity) જાળવવી.
   • લસણ, કાંદા અને માંસાહાર (Non-Vegetarian Food) ટાળવું.
5. વિસર્જન:
   • વિસર્જન પૂજા શુભ મૂહુર્તમાં કરવી અને મૂર્તિને નદી, તળાવ (Lake) અથવા ઘરે પાણીના હવાડામાં વિસર્જન કરવું.
   • વિસર્જન પહેલાં ગણેશજીની વિદાય માટે આરતી અને પ્રાર્થના (Prayer) કરવી.

આ પણ વાંચો - જાણો, ભગવાન વિષ્ણુને સુદર્શન ચક્ર કોણે અને શું કામ આપ્યુ હતું? વાંચો કહાની
ગણપતિજીની મૂર્તિ ગણેશ ચતુર્થી પહેલાં લાવી શકાય?હા, ગણેશજીની મૂર્તિ ગણેશ ચતુર્થી પહેલાં ઘરે લાવી શકાય છે, પરંતુ નીચેની બાબતોનું ધ્યાન રાખવું:

• સમય: મૂર્તિ ગણેશ ચતુર્થીના એક કે બે દિવસ પહેલાં લાવવી શુભ (Auspicious) માનવામાં આવે છે, જેમ કે 25 કે 26 ઓગસ્ટ 2025.
• સ્થાન: મૂર્તિ લાવ્યા પછી તેને સ્વચ્છ કપડા (Clean Cloth) પર પૂજા સ્થળે રાખવી, પરંતુ સ્થાપના (Installation) ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે જ કરવી.
• શુદ્ધતા: મૂર્તિ લાવતી વખતે શુદ્ધ કપડાં પહેરવા અને શુભ મૂહુર્તમાં લાવવી.

ગણપતિજીની પૂજા-અર્ચના કેટલા દિવસ સુધી કરવી?ગણેશજીની પૂજા-અર્ચના ગણેશ ચતુર્થીથી શરૂ થઈને નીચેના સમયગાળા માટે કરવામાં આવે છે:

• 1.5 દિવસ: કેટલાક ભક્તો ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે સ્થાપના કરીને બીજા દિવસે વિસર્જન કરે છે.
• 3 દિવસ: આ સામાન્ય પરંપરા છે, જેમાં ગણેશ ચતુર્થીથી ત્રીજા દિવસે (29 ઓગસ્ટ 2025) વિસર્જન થાય છે.
• 5 દિવસ: કેટલાક ઘરોમાં પાંચ દિવસ સુધી (31 ઓગસ્ટ 2025) પૂજા થાય છે.
• 7 દિવસ: આ ઓછું પ્રચલિત છે, પરંતુ કેટલાક ભક્તો 7 દિવસ સુધી પૂજા કરે છે.
• 10 દિવસ: મહારાષ્ટ્રમાં અનંત ચતુર્દશી (Anant Chaturdashi) સુધી (5 સપ્ટેમ્બર 2025) પૂજા અને વિસર્જન થાય છે.

નોંધ: પૂજાનો સમયગાળો પરિવારની પરંપરા (Family Tradition) અને શ્રદ્ધા પર આધારિત છે. એકવાર સમય નક્કી કર્યા પછી, દર વર્ષે તે જ સમયગાળો જાળવવો શુભ માનવામાં આવે છે.ગણપતિજીને દર વર્ષે બેસાડવું જરૂરી છે?ઘરે ગણપતિજી બેસાડવાની પરંપરા એકવાર શરૂ કર્યા પછી, તેને દર વર્ષે સળંગ (Continuously) ચાલુ રાખવાની માન્યતા છે. આના પાછળના કારણો નીચે મુજબ છે:

• શ્રદ્ધા અને સંકલ્પ (Commitment): ગણેશજીની સ્થાપના એ શ્રદ્ધાનું કાર્ય છે. એકવાર સંકલ્પ લીધા પછી, તેને દર વર્ષે નિયમિત રીતે ચાલુ રાખવું શુભ ગણાય છે.
• પરંપરા: ઘણા પરિવારોમાં આ પરંપરા પેઢીઓથી ચાલે છે, અને તેને અટકાવવાથી વિઘ્ન (Obstacles) આવે તેવી માન્યતા છે.
• કેટલા વર્ષ?: આ માટે કોઈ નિશ્ચિત સમયગાળો નથી. જો પરિવાર નિયમિત રીતે પૂજા ચાલુ રાખી શકે, તો તે આજીવન (Lifelong) ચાલુ રાખવી શુભ છે. જો અશક્તિ (Inability) હોય, તો શાસ્ત્રીય વિધિ (Ritual) દ્વારા પૂજા સમાપ્ત કરી શકાય છે, પરંતુ આ માટે પંડિતની સલાહ (Priest’s Guidance) લેવી જરૂરી છે.

આ પણ વાંચો - જામનગરમાં અહીં ફૂલોમાંથી સ્વયંભૂ પ્રગટ થયા હતા મહાદેવ, પાંડવોએ બનાવ્યું હતું શિવલિંગ
ધ્યાન રાખવાની ખાસ બાબતો

• મૂર્તિનું વિસર્જન: ગણેશજીની મૂર્તિનું વિસર્જન પર્યાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને કરવું.
• શુભ મૂહુર્ત: સ્થાપના અને વિસર્જન શુભ મૂહુર્તમાં જ કરવું.
• ભક્તિ: પૂજા શુદ્ધ હૃદય અને ભક્તિથી (Devotion) કરવી, કારણ કે ગણેશજી ભાવના ભૂખ્યા (Emotion-Driven) છે.
• નિયમો: પૂજા દરમિયાન ઘરમાં શાંતિ (Peace) જાળવવી અને ઝઘડા ટાળવા.
• દાન: ગણેશ ચતુર્થી દરમિયાન ગરીબોને દાન (Charity) કરવું શુભ છે.