શું ખરેખર હનુમાનજી ભગવાન સૂર્યને ગળી ગયા હતા? જાણો વૈજ્ઞાનિક સત્ય શું છે.

ભગવાન શ્રીરામના પરમભક્ત એવા હનુમાનજીના પરાક્રમો અને લીલાઓથી આપણે સૌ કોઈ પરિચિત છીએ. એમને નાનપણથી લઈ રાવણ સાથે યુદ્ધ સહિત અયોધ્યામાં રામરાજ્ય સ્થાપવામાં ઘણા પરાક્રમો બતાવ્યા હતા. એમાથી જ એક પરાક્રમ એટલે ભગવાન સૂર્યને ફળ સમજીને નાનપણમાં ગળી જવા વિશે છે. ત્યારે ચાલો જાણીએ કે શું સાચે આવું થયું હતું અથવા તો વૈજ્ઞાનિક રીતે શું આ શક્ય છે ખરા.

દંતકથા

• કથા: હનુમાનજી, જે વાનર રાજા કેસરી અને માતા અંજનાના પુત્ર હતા, બાળપણમાં અત્યંત શક્તિશાળી અને તોફાની હતા. એવું કહેવાય છે કે એક દિવસ નાના હનુમાનજીએ આકાશમાં લાલ રંગનું સૂર્ય જોયું અને તેને ફળ સમજી લીધું. તેઓ આકાશમાં ઊડ્યા અને સૂર્યને ગળી જવાનો પ્રયાસ કર્યો.
• દેવતાઓની ચિંતા: હનુમાનજીની આ ક્રિયાથી સૂર્યદેવ ડરી ગયા અને બધા દેવતાઓ ચિંતામાં મુકાયા, કારણ કે સૂર્ય વિના પૃથ્વી પર અંધકાર છવાઈ જાય. દેવતાઓએ ઈન્દ્રદેવને મદદ માટે વિનંતી કરી.
• ઈન્દ્રદેવનો હસ્તક્ષેપ: ઈન્દ્રદેવે હનુમાનજી પર પોતાનું વજ્ર પ્રહાર કર્યું, જેનાથી હનુમાનજી નીચે પડ્યા અને તેમનું હનુ (જડબું) તૂટી ગયું. આ ઘટનાથી તેમને "હનુમાન" નામ મળ્યું.
• વાયુદેવનો ક્રોધ: હનુમાનજીના પિતા વાયુદેવ ખૂબ ક્રોધિત થયા અને તેમણે પવનનો પ્રવાહ બંધ કરી દીધો, જેનાથી પૃથ્વી પર પ્રાણીઓને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવા લાગી.
• દેવતાઓની માફી: બધા દેવતાઓએ વાયુદેવને શાંત કરવા માટે હનુમાનજીને વિવિધ વરદાનો આપ્યા. સૂર્યદેવે હનુમાનજીને પોતાના શિષ્ય તરીકે સ્વીકાર્યા અને તેમને વિદ્યા આપી. ઈન્દ્રદેવે તેમને અજેય બનાવ્યા, અને અન્ય દેવતાઓએ પણ શક્તિ, બુદ્ધિ અને દીર્ઘાયુના વરદાન આપ્યા.
• સૂર્યગ્રહણનું પ્રતીક: કેટલાક લોકો આ કથાને સૂર્યગ્રહણ સાથે જોડે છે, જ્યાં હનુમાનજી રાહુ (ગ્રહણનું પ્રતીક)નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે સૂર્યને ગ્રસવાનો પ્રયાસ કરે છે.

સત્ય

• પૌરાણિક પ્રતીક: આ કથા વૈજ્ઞાનિક રીતે સત્ય હોઈ શકે નહીં, કારણ કે સૂર્ય એક વિશાળ અગ્નિનો ગોળો છે, અને કોઈ પણ વ્યક્તિ તેને ગળી શકે નહીં. આ વાર્તા પૌરાણિક અને પ્રતીકાત્મક છે, જે હનુમાનજીની અસાધારણ શક્તિ, બાળપણની તોફાની પ્રકૃતિ અને દેવતાઓ સાથેના તેમના સંબંધોને દર્શાવે છે.
• આધ્યાત્મિક અર્થ: આ કથા આધ્યાત્મિક રીતે એ સંદેશ આપે છે કે હનુમાનજી જન્મથી જ અસાધારણ શક્તિશાળી હતા અને તેમની શક્તિને નિયંત્રિત કરવા માટે દેવતાઓએ તેમને વરદાનો આપ્યા, જેથી તેઓ ભવિષ્યમાં ધર્મની રક્ષા કરી શકે.
• વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણ: આ વાર્તાને વૈજ્ઞાનિક રીતે સૂર્યગ્રહણ સાથે જોડવામાં આવે છે. પ્રાચીન લોકો ગ્રહણને રાહુ-કેતુ જેવા દૈવી પાત્રો સાથે સાંકળતા હતા, અને આ કથા એવી ઘટનાનું પ્રતીકાત્મક વર્ણન હોઈ શકે છે.
• સાંસ્કૃતિક મહત્વ: આ કથા ભારતીય સંસ્કૃતિમાં હનુમાનજીની બહાદુરી, શક્તિ અને ભક્તિના પ્રતીક તરીકે સ્થાપિત કરે છે. તે બાળકોને નૈતિક શિક્ષણ આપવા અને શક્તિનો સદુપયોગ કરવાનો સંદેશ આપે છે.

હનુમાનજીની સૂર્યને ગળી જવાની કથા એક પૌરાણિક દંતકથા છે, જે વૈજ્ઞાનિક રીતે સત્ય નથી, પરંતુ આધ્યાત્મિક અને સાંસ્કૃતિક રીતે ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. આ વાર્તા હનુમાનજીની અસાધારણ શક્તિ, દેવતાઓ સાથેના તેમના સંબંધો અને ભક્તિના માર્ગ પર તેમની ભૂમિકાને દર્શાવે છે.