કાશી વિશ્વનાથ મંદિર : જાણો આ મંદિર મોક્ષનું દ્વાર કેમ ગણાય છે?

કાશી વિશ્વનાથ મંદિર (Kashi Vishwanath Temple), વારાણસી શહેરમાં ગંગા નદી (Ganga River) ના પશ્ચિમી કિનારે આવેલું, ભગવાન શિવને સમર્પિત હિન્દુ ધર્મનું પવિત્ર તીર્થસ્થાન છે. આ મંદિર બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે અને "વિશ્વનાથ" અથવા "વિશ્વેશ્વર", એટલે કે બ્રહ્માંડના સ્વામી (Lord of the Universe), ના નામે ઓળખાય છે. આ મંદિરને "મોક્ષનું દ્વાર" (Gateway to Moksha) ગણવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ કે તેના પાછળના શું કારણો છે?

1. પૌરાણિક મહત્ત્વ (Mythological Significance)

કાશી ખંડ (Kashi Khand) મુજબ, કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ (Kashi Vishwanath Jyotirlinga) એ ભગવાન શિવનું સ્વયંભૂ લિંગ છે, જે બ્રહ્માજી અને વિષ્ણુજીના વિવાદ દરમિયાન અનંત પ્રકાશના સ્તંભ તરીકે પ્રગટ થયું હતું. આ જ્યોતિર્લિંગના દર્શન અને સ્પર્શથી હજારો યજ્ઞોનું ફળ મળે છે, જે મોક્ષ નો માર્ગ ખોલે છે.

2. કાશીનું આધ્યાત્મિક મહત્ત્વ (Spiritual Importance) વારાણસી (Varanasi), જેને કાશી (Kashi) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે સપ્તપુરીમાંનું એક પવિત્ર નગર (Holy City) છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં મૃત્યુ પામનાર જીવ પુનર્જન્મના ચક્રમાંથી મુક્ત થઈને મોક્ષ (Moksha) પ્રાપ્ત કરે છે. કાશી વિશ્વનાથ મંદિર (Kashi Vishwanath Temple) આ નગરીનું આધ્યાત્મિક કેન્દ્ર (Spiritual Center) છે. 3. મોક્ષ લક્ષ્મી વિલાસ (Moksha Lakshmi Vilas) પૌરાણિક ગ્રંથોમાં આ મંદિરને "મોક્ષ લક્ષ્મી વિલાસ" (Moksha Lakshmi Vilas) તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું છે, જે સૂચવે છે કે આ સ્થળ મોક્ષનું પ્રાથમિક કેન્દ્ર છે. જ્યોતિર્લિંગના દર્શનથી પાપોનો નાશ થાય છે અને આધ્યાત્મિક મુક્તિ (Spiritual Liberation) મળે છે.

આ પણ વાંચો - સોમનાથ મંદિર : જાણો આ મંદિરને કેટલી વખત અને કોણે તોડ્યું અને કઈ રીતે ફરી બાંધવામાં આવ્યું 4. ગંગા સ્નાન અને દર્શન (Ganga Snan and Darshan) ગંગા નદીમાં સ્નાન (Ganga Snan) અને કાશી વિશ્વનાથના દર્શન (Temple Darshan) નું સંયોજન મોક્ષનો માર્ગ ગણાય છે. આ યાત્રા (Pilgrimage) જીવનના પાપોને ધોઈ નાખે છે અને આધ્યાત્મિક શાંતિ (Spiritual Peace) આપે છે. 5. પુનર્જન્મથી મુક્તિ (Liberation from Rebirth) એવી માન્યતા છે કે કાશીમાં શિવજીના આશીર્વાદથી મૃત્યુ પામનારને પુનર્જન્મના ચક્રમાંથી મુક્તિ મળે છે અને તે શિવના ધામ (Shiva’s Abode) માં સ્થાન પામે છે. આથી કાશીને "મોક્ષદાયિની નગરી" (City of Liberation) કહેવાય છે. 6. ઐતિહાસિક મહત્ત્વ (Historical Significance)

આ મંદિર હજારો વર્ષથી અસ્તિત્વમાં છે અને મહાભારત (Mahabharata) તથા ઉપનિષદો (Upanishads) માં તેનો ઉલ્લેખ છે. ઇ.સ. 1780માં મહારાણી અહિલ્યાબાઈ હોલ્કર (Ahilyabai Holkar) એ વર્તમાન મંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યું, જે આજે પણ શ્રદ્ધાળુઓનું કેન્દ્ર છે.